Ponad 100 lat historii

  Kadra więzienia karno-śledczego w Łowiczu w 1928 r. na tle więziennej kotłowni
Archiwum Jacka Rutkowskiego Do grona korpusu oficerskiego awansował w stopniu podporucznika Zygmunt Żmijewski, na co dzień młodszy wychowawca działu penitencjarnego, który z wyróżnieniem ukończył szkolę oficerską w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu. W gronie 100 funkcjonariuszy w skali kraju awansowanych na stopniu służbowym znalazł się także starszy sierżant Jacek Gołaszewski z zespołowego stanowiska ds. informatyki i łączności, który awansował na sierżanta sztabowego. Na placu Marszałka J. Piłsudskiego będzie też trzyosobowa delegacja Zakładu Karnego w Łowiczu, która będzie reprezentować łowicką jednostkę penitencjarną w gronie ponad 170 z całego kraju. Na kanwie tych obchodów warto sięgnąć do korzeni łowickiego więziennictwa.

Historia więziennictwa w Łowiczu sięga 1916 r., kiedy to zakład karny został zbudowany z polecenia niemieckich władz okupacyjnych na mocy zarządzenia Cesarsko-Niemieckiego Naczelnika (Kreischefa) dla powiatu łowickiego i sochaczewskiego. Usytuowano je przy ul. Strzeleckiej (obecnie Kurkowej 4), w miejscu części prywatnych, zabranych bez zgody właścicieli gruntów mieszkańców miasta. Od początku swego istnienia więzienie miało charakter karno-śledczy, tzn. służyło zarówno skazanym prawomocnym wyrokiem sądu, jak i zatrzymanym do dyspozycji prokuratora Sądu Okręgowego w Łowiczu. Do czasu odzyskania przez Polskę niepodległości podległe było organizacyjnie Dyrekcji Więzień przy Cesarsko Niemieckim Urzędzie Głównym Generał-Gubernatora w Warszawie, bezpośrednio zaś dyrekcji więzienia Warszawa -Mokotów.

W listopadzie 1918 r. więzienie w Łowiczu przeszło z rąk niemieckich pod polski zarząd. Pod względem administracyjnym podlegało ono początkowo Wydziałowi Więziennemu a następnie Sekcji Więziennej przy Ministerstwie Sprawiedliwości. W 1921 r. sekcję przekształcono w Departament Więzienny, a w końcu w Departament Karny, któremu podlegały więzienia i areszty sądowe oraz zakłady wychowawczo-poprawcze na terenie całego kraju. Po utworzeniu w lutym 1919 r. okręgowych dyrekcji więziennych znalazło się pod bezpośrednim zarządem Warszawskiej Okręgowej Dyrekcji Więziennej.