Powrót zaginionego dzieła

Dzieło, datowane na II połowę XVII wieku, zostało odnalezione na krajowym rynku dzieł sztuki w lutym 2024 roku, dzięki skoordynowanym działaniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Portret, namalowany na miedzianej blasze, przedstawia Adama Kazimierza Oporowicza, zmarłego w 1674 roku protonotariusza apostolskiego. Obraz ten jest nie tylko dziełem sztuki, ale również elementem lokalnej legendy o kanoniku, który miał dwie twarze. Zgodnie z przekazami, portret ukazywał mężczyznę z podwójnymi oczami, nosami i ustami, co miało odzwierciedlać jego rzekomy wygląd. Oporowicz, ze względu na swoją niezwykłość, miał odprawiać nabożeństwa w kapturze, stojąc tyłem do ołtarza.

Tajemnica "dwóch twarzy" kanonika została wyjaśniona podczas ostatniej konserwacji. Okazało się, że portrecista najpierw namalował twarz mężczyzny zwróconą w prawo, a następnie przemalował ją, zwracając w drugą stronę. Z czasem, spod wierzchniej warstwy farby zaczęła prześwitywać druga para oczu, nos i usta, co nadało obrazowi tajemniczy i niepowtarzalny charakter.

  Namalowany na miedzianej blasze okrągły portret epitafijny przedstawia Adama Kazimierza Oporowicza.
Archiwum MKiDN

Działania restytucyjne Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego są nieustanne i obejmują poszukiwania utraconych dzieł sztuki z polskich kolekcji publicznych, prywatnych oraz kościelnych, zarówno tych zaginionych podczas II wojny światowej, jak i skradzionych w okresach powojennych. Do tej pory udało się odzyskać ponad 700 cennych obiektów, a obecnie trwają postępowania restytucyjne w 15 krajach na całym świecie.

Odzyskanie portretu kanonika Oporowicza to kolejny sukces w ochronie polskiego dziedzictwa kulturowego i dowód na to, że nawet najbardziej skomplikowane sprawy mogą mieć swój pozytywny finał.

Źródło: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.