Po insurekcji kościuszkowskiej był to drugi zbrojny opór Polaków przeciwko zaborcy. Powstanie objęło tereny zaboru rosyjskiego, ale jego ideę wsparli rodacy z całego dawnego terytorium Polski. Zanim upadło, w 45 bitwach w latach 1830 i 1831 walczyło ponad 300 tys. polskich i rosyjskich żołnierzy. Był to jeden z największych konfliktów na świecie w tym czasie. Jak doszło do jego wybuchu? W 1815 r., po klęsce Napoleona, decyzją kongresu wiedeńskiego powstało Królestwo Polskie. Obejmowało ziemie Księstwa Warszawskiego i miało pewną autonomię w ramach Imperium Rosyjskiego. W 1829 r. najpierw Grecy, a potem Belgowie odzyskali niepodległość. Wybuch rewolucji lipcowej we Francji rok później spowodował, że podobny nastrój zapanował również w Warszawie. Tajne stowarzyszenie w Szkole Podchorążych w Warszawie pod dowództwem por. Piotra Wysockiego postanowiło wywołać powstanie, a potem przekazać władzę starszym politykom. Rozpoczęło się 29 listopada 1830 r. atakiem na Belweder, siedzibę księcia Konstantego, i Arsenał. Na wezwanie odpowiedziało kilka tysięcy warszawian. Rano miasto było w rękach mieszkańców.