Nowy numer 13/2024 Archiwum

Rocznica śmierci Władysława Andersa

W tym roku przypada 50. rocznica śmierci Władysława Andersa wywodzącego się z ziemi kutnowskiej i 76. rocznica bitwy pod Monte Cassino.

W krośniewickim kościele w niedzielę 17 maja o 10.30 odprawiona zostanie Msza św. w intencji generała w 50. rocznicę jego śmierci.

Wybitny żołnierz, który wpłynął na przebieg II wojny światowej, zmarł 12 maja 1970 r. w Londynie. Generał Anders, dowodząc 2 Korpusem Polskim, zdobył między innymi Monte Cassino, Ankonę i Bolonię. Od października 1944 r. do 5 maja 1945 r. pełnił obowiązki (wobec wzięcia do niewoli gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego) naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych i generalnego inspektora Sił Zbrojnych oraz angażował się na uchodźstwie w życie społeczno-polityczne Polonii.

Przyszły dowódca PSZ na Zachodzie urodził się w ziemiańskiej rodzinie 11 sierpnia 1892 r. we wsi Błonie, obecnie dzielnicy Krośniewic. Był to obszar należący wówczas administracyjnie do Rosji. Władysław, podobnie jak jego liczne rodzeństwo - Janina, Karol, Tadeusz i Jerzy - urodził się w budynku wzniesionym w stylu neoklasycystycznym w II połowie XIX w., powszechnie nazywanym przez mieszkańców Krośniewic Andersówką. Bracia Władysława byli zawodowymi żołnierzami Wojska Polskiego. Młodszy o rok Karol był kawalerzystą. Walczył w 2 Korpusie Polskim we Włoszech. Janina wyszła za mąż za wojskowego.

Dom rodzinny gen. Andersa.   Dom rodzinny gen. Andersa.
Archiwum Julity Szczepankiewicz

Andersowie sprowadzili się do Krośniewic w latach 80. XIX wieku. Była to spolonizowana niemiecka rodzina, pochodząca z Inflant. Ojciec Andersa - Albert - podjął tutaj pracę w charakterze administratora dużego majątku ziemskiego, należącego do rodziny Rembielińskich. Był dyplomowanym rolnikiem. Zarządzał wzorowo majątkiem, stąd też rolnicy przyjeżdżali uczyć się od niego uprawy roli.

Ojciec był człowiekiem poważnym i surowym, a matka - Elżbieta z Tauchertów - wyróżniała się dobrocią i delikatnością. Andersowie byli wyznania ewangelickiego, zatem W. Andersa i jego rodzeństwo ochrzczono w kościele ewangelicko-augsburskim w Chodczu. Warto wspomnieć, że Władysław przeszedł na katolicyzm w 1943 roku.

W Krośniewicach W. Anders nauczył się jeździć konno. Miał zamiłowanie do wierzchowców. Jego ojciec zajmował się także hodowlą koni. Ta pasja wyniesiona z domu rodzinnego zaowocowała w przyszłości. Jeździectwo uprawiał wyczynowo. W okresie międzywojennym szkolił i sam dawał przykład. Wygrał m.in. zawody w Warszawie, zorganizowane z okazji powiększenia toru na Służewcu w 1925 roku. W tym samym roku  podczas międzynarodowych zawodów hippicznych w Nicei był kierownikiem polskiej ekipy, która zdobyła Puchar Narodów w konkurencji zespołowej oraz trzy nagrody indywidualne.

Władysław spędził w Krośniewicach swoje dzieciństwo, do ok. 1901-1903 roku. Tutaj pobierał naukę w prywatnej szkole Kazimiery Wiśniewskiej. Gdy miał 8 lat, rodzice wysłali go do Warszawy. Tam zamieszkał u kuzynostwa. Uczęszczał do szkoły realnej, a następnie kontynuował naukę w gimnazjum. Przyjeżdżał do domu rodzinnego w Błoniu w czasie wolnym od nauki.

Później Andersowie wyprowadzili się do Taurogów (były to tereny Rosji, dziś należą do Litwy). Tam Albert Anders został zarządcą olbrzymiego majątku ziemskiego. Władysław w wieku 18 lat otrzymał powołanie do armii rosyjskiej, był słuchaczem kawaleryjskiej szkoły oficerów rezerwy. Później studiował na politechnice w Rydze. Wstąpił wówczas do polskiej korporacji akademickiej "Arconia". Po wybuchu I wojny światowej W. Anders został powołany do armii rosyjskiej. W 1917 r., po upadku caratu, wstąpił do powstającego 1 Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego.

Władysław Anders zmarł w 26. rocznicę bitwy pod Monte Cassino - 12 maja 1970 r., w wieku 78 lat.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy