Ta, która spod strzech wyciągnęła Księżaków przejdź do galerii

Opracowania publikacji "Aniela Chmielińska. Wybór artykułów. Przyczynek do biografii" podjął się Zdzisław Kryściak, pasjonat historii, szef łowickiego koła przewodników PTTK.

Projekt współfinansował ŁOK w ramach małych grantów, stąd też książkę zainteresowani otrzymali bezpłatnie. Spotkanie promocyjne odbyło się w niedzielę 27 listopada. Przybyli na nie m.in. ordynariusz łowicki bp Andrzej F. Dziuba i burmistrz Łowicza Krzysztof Jan Kaliński.

Autor książki przybliżył licznie zebranym postać A. Chmielińskiej, działaczki społecznej, oświatowej, twórczyni Muzeum Etnograficznego Ziemi Łowickiej. Zajmowała się kulturą duchową i materialną mieszkańców Księstwa Łowickiego. Publikowała na ten temat artykuły w różnych czasopismach. Napisała również książki "Księżacy (Łowiczanie)", "Księżacy i ich strój", "Z życia Księża­ków".

Jej nazwisko było dobrze znane w okresie międzywojennym osobom interesującym się muzealnictwem, krajoznawstwem i kulturą ludową. Była pierwszą w historii kobietą uhonorowaną tytułem członka honorowego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1932 r.). Organizowała wystawy ukazujące kulturę wsi łowickiej, które cieszyły się dużą popularnością. Jej zbiory są podstawą ekspozycji Działu Etnograficznego Muzeum w Łowiczu.

- Podkreślam, że Aniela Chmielińska jest tą, która spod strzech wyciągnęła Księżaków. Wyciągnęła spod strzech wytwory ich rąk, poczynając od haftu, pięknego stroju, poprzez papieroplastykę, jak pająki i wycinanki. Gdyby nie jej działania, zanikałyby barwne stroje łowickie, bowiem już za jej życia mieszkańcy wsi okolic Łowicza zaczęli chodzić ubrani z pańska, po miastowemu. Gdyby nie to, że chodziła od wioski do wioski, notowała to, co przekazują gospodarze, to dzisiaj byśmy nie mieli bardzo wielu informacji dotyczących kultury księżackiej - mówił Z. Kryściak.

Publikacja nie jest typową biografią. Tą jest książka autorstwa jej córki Marii, która ukazała się przed 50 laty, składająca się z ponad 270 opracowań. Nowa publikacja stanowi jej uzupełnienie.

A. Chmielińska zmarła w Warszawie 5 kwietnia 1936 roku w wieku 68 lat. Zgodnie ze swoją wolą, została pochowana w Łowiczu. Jej pogrzeb był wielką manifestacją, żegnał ją tłum ludzi. W związku z 80. rocznicą jej śmierci łowiccy przewodnicy PTTK zorganizowali w tym roku szereg wydarzeń upamiętniających jej postać. Zaczęli od kwietniowego marszu patriotycznego. Do udziału zaprosili zespoły ludowe. Barwny korowód w strojach łowickich udał się na cmentarz do grobu A. Chmielińskiej z łowickiej bazyliki katedralnej. Przemarsz poprzedziła Msza św. w jej intencji.

W obchody włączyło się Muzeum w Łowiczu, organizując wystawę "Aniela Chmielińska dla ziemi łowickiej", podczas której zaprezentowane zostały eksponaty gromadzone i prezentowane przez zmarłą etnograf, na co dzień niemieszczące się w ekspozycji stałej.

Zarówno Koło Przewodników PTTK w Łowiczu, jak i dział etnograficzny muzeum noszą imię A. Chmielińskiej.