Wiara i medycyna

Wykład "Wiara i medycyna - o staropolskich wotach" wygłosiła historyk sztuki Karolina Zalewska. Zwyczaj składania wotów w kościołach przy cudownych wizerunkach rozpowszechnił się w czasach nowożytnych nie tylko w Rzeczypospolitej, ale również w wielu innych krajach. Na przykład na Słowacji, w Italii czy w krajach niemieckich. Polacy składali wota już w wieku XVI, ale najwięcej zachowanych tego typu przedmiotów pochodzi z XVII i XVIII wieku.

Składając wota, ofiarodawca prosił o szczęśliwy powrót z wojny, o zdrowie, o pomyślne zakończenie sprawy w sądzie albo dziękował za szczęśliwe zakończenie trudnych spraw czy odzyskanie zdrowia. Wykonywano je z wosku, były to też wykonane np. ze srebra plakiety wotywne czy obrazy przedstawiające najczęściej cudowny wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem i klęczącego ofiarodawcę.

- Na podstawie różnorodnych wotów możemy dowiedzieć się bardzo ciekawych rzeczy o ówczesnej medycynie, ale też na przykład tego, na jakie choroby cierpieli nasi przodkowie - wyjaśnia K. Zalewska. - Plakieta, która przedstawia oczy, każe się domyślać, że składający dane wotum albo prosił o wyzdrowienie oczu, albo dziękował za cud, który już nastąpił. Podobnie ręce, nogi czy rzadsze przedstawienie np. uszu, nosa, zębów to podziękowanie za wyleczenie tych części ciała.

Na plakietach wotywnych często pojawiają się też święci patroni, którzy pomagali w bardzo określonych chorobach, np. św. Apolonia przy chorobach zębów, św. Roch chronił przed zarazą, św. Agata pomagała w chorobach piersi.

Znane są też dary wotywne w postaci woskowych lalek portretujących różne osoby. Powstawały one na przełomie wieków XIX i XX. Można je zobaczyć w muzeach w południowych Niemiec. - Być może to początki gabinetów figur woskowych - uważa K. Zalewska.

  Przykłady lalek wotywnych
Maria Grabowska /Foto Gość

Wykłady z Historii Sztuki w BWA w Skierniewicach odbywać się będą w każdą środę o 16.30. 14 listopada w ramach obchodów 100-lecia niepodległości zaplanowano wykład "Niepodległa", nawiązujący do wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie.