Lilia dla Niepokalanej

Początkowo składanie kwiatów związane było ze zwyczajami pogrzebowymi. W chwili, gdy pojawił się kult męczenników, a ich relikwie przenoszone były do wnętrz świątyń, kwiatami w sposób naturalny zaczęto ozdabiać miejsca złożenia relikwii. Mimo, że już w IV w. ozdoby kwiatowe wywoływały szereg protestów, zwyczaj dekorowania kościołów przetrwał przez wieki. Podstawowym problemem w stosowaniu dekoracji kwiatowych wydaje się być znajomość liturgii lub nabożeństwa oraz ich przebiegu i ceremoniału. Istotne jest, by kompozycje kwiatowe nie ograniczały przestrzeni celebransowi, służbie liturgicznej oraz wiernym.

Należy pamiętać, że dekoracje kwiatowe spełniają w liturgii podobną funkcję, jak śpiew - muszą pomagać wiernym w przeżywaniu sacrum. Powinny pomagać im w modlitwie, a nie być dla niej przeszkodą. Choć nie ma w tym względzie konkretnych nakazów, można pokusić się o dopasowanie do poszczególnych okresów liturgicznych kolorystyki kwiatów, których użycie określa symbolika chrześcijańska.

Wielki Post jest czasem pokuty i nawrócenia. Należy w tym okresie powstrzymywać się od ozdabiania ołtarzy kwiatami. Subtelne dekoracje w niektóre dni Wielkiego Postu są jednak dozwolone. Można w nich wykorzystać gałęzie, kamienie, zasuszone elementy roślin. Dobrze wygląda także kilka czerwonych róż lub gerbery, goździki, irysy. W symbolice kwiaty te odnoszą się do treści pasyjnych. W okresie Wielkiego Tygodnia można w kompozycjach umieścić też trzcinę, gałązki palmowe, bazie lub zielone gałązki ze świeżymi maleńkimi listkami, co będzie nawiązywać do opisu biblijnego wjazdu Jezusa do Jerozolimy oraz Misterium Paschalnego.

Wielkanocną radość zmartwychwstania wyraża cały wachlarz kwiatów, w które hojnie obdarza nas wiosenna aura. Kompozycje powinny wyrażać radość i chwałę - zatem dominować powinny żółcie i biele. Nie należy jednak unikać delikatnej wiosennej zieleni lub subtelnych wiosennych różów. "Kwiaty zmartwychwstania" to głównie narcyzy. W symbolice chrześcijańskiej narcyz poprzez to, że jest kwiatem odradzającym się każdej wiosny, symbolizuje miłość Bożą i triumf życia wiecznego nad śmiercią.

Okres Adwentu to czas nadziei i oczekiwania. Kościół i jego członkowie czuwają, by w godny sposób obchodzić pamiątkę przyjścia na świat Zbawiciela zrodzonego z Maryi Dziewicy. Dominującym motywem kwiatowym w dekoracjach adwentowych może zatem być biała lilia. Kwiat ten w sposób najbardziej oczywisty kojarzy się z Niepokalaną. Podobną symbolikę posiadają irysy, dodatkowo mogą mieć fioletową barwę, zwyczajowo stosowaną w czasie Adwentu. Zasadne jest zastosowanie zielonych gałązek świerku lub jodły, które wraz z szyszkami mogą stanowić bardzo dobre tło dla świecy roratniej lub wieńca adwentowego z czterema świecami.

Boże Narodzenie to okres radości, ale także zapowiedź zbawienia. Dominującym elementem będą, oczywiście, choinki jako znak nowego życia. Kwiaty, które dobrze wyglądają w kompozycjach bożonarodzeniowych, to „gwiazdy betlejemskie”, zgodnie z nazwą przywodzące na myśl kształtem gwiazdę, która prowadziła Mędrców do Betlejem. Inne kwiaty to na przykład mieczyki, goździki lub anturium. Generalnie kolorystyka kompozycji powinna oscylować wokół czerwieni - symbolu radości, ale i królewskiej godności nowo narodzonego Dzieciątka.

Na podstawie: Lucyna Rotter, Funkcja kwiatów w świątyni chrześcijańskiej, w: Symbolika roślin. Heraldyka i symbolika chrześcijańska, red. J. Marecki, L. Rotter, Kraków 2007, s. 201–217.